Jamie Gittens Stamford Bridge-dən ayrılarkən bir əlində UEFA-nın “Oyunun Ən Yaxşı Oyunçusu” mükafatı, üzündə isə rəqəmlərin artıq söylədiyini təsdiqləyən bir təbəssüm vardı. Chelsea formasıyla ilk dəfə Çempionlar Liqasında start heyətində meydana çıxan gənc futbolçu sadəcə uyğunlaşmadı — o, çiçəkləndi. Ajax üzərində 5-1 hesablı qələbə Enzo Maresca-nın gənc komandasında dərinlik və cəsarətin təntənəsi idi, və o gecənin ən canlı elektrik xətti məhz 21 yaşlı Gittens idi: topla qorxmadan oynayan, topsuz mübarizədən əsla əl çəkməyən və komandasının ritmini duyan bir oyunçu.
O, həm də Chelsea tarixinin səhifələrinə düşdü. 21 yaş və 75 günündə Gittens, 2003/04-dən bəri klub tarixində Çempionlar Liqasında bir oyunda beş qol fürsəti yaradan ən gənc oyunçu oldu. Əvvəlki rekord 2012-ci ilin sentyabrında Eden Hazard-a məxsus idi. Bu, kiçik ad deyil. Bu, istiqamət lövhəsidir — “bura baxın, gələcək bu tərəfdədir”.
Gittens üçün isə bu başlıq, sadəcə bir statistika deyildi — onun iç dünyasının təzahürü idi: zəhmət, sevinc və azadlıq üzərində qurulmuş bir performans. Oyundan sonra o dedi:
“Mənim üçün və bütün komanda üçün çox yaxşı oyun idi. Oyuna nəzarət etdik, layiqli qələbə qazandıq və üç xal aldıq. Mən hələ də yeni komanda və yeni oyun tərzinə uyğunlaşıram, amma hər şey yaxşı gedir və özümü çox xoşbəxt hiss edirəm.”
Bu, artıq evini tapan bir gənc futbolçunun və birgə böyüməyi öyrənən bir gənc komandanın hekayəsidir.
Gittens-in oyunu parlaq epizodlarla dolu idi: uzaq ötürməni kürəklə nəzarətə alaraq tribunaları heyrətləndirməsi, bir toxunuşla hücuma çıxış yaratması, müdafiəçiləri çaşdıran saxta hərəkətləri… Amma ən heyrətamiz hissə — onun oyununu “tam” hiss etdirmək bacarığı idi. O, rəqiblərin üstünə qaçdı, arxasına keçdi, geriyə qayıdıb pressə kömək etdi. Hər dəfə top istədi və topu aldıqda nəsə yararlı bir şey etdi.
Oyun boyunca ən çox driblinq tamamlayan oyunçu da o idi (3 dəfə). Bəli, bu, səthi baxışda az görünə bilər, amma kontekstdə — 10 nəfərlik Ajax-a qarşı, sıx bloklara qarşı oynayarkən — bu rəqəm oyunun açarı idi. O, rəqibi keçməyi “gözəllik” üçün deyil, “sistemi genişləndirmək” üçün edirdi. Hər dəfə doğru anda, doğru zərbə vururdu və bu, Chelsea-nin cinahlarda yaratdığı təzyiqi artırırdı.
Gittens, icazə gözləyən bir debütant kimi yox, məsuliyyət daşıyan bir komanda üzvü kimi oynadı. O, sadəcə qatılmadı — komandanın bir parçası oldu.
Bu titul təsadüfi gəlmədi. Gittens, hər ötürməni, hər toxunuşu, hər qaçışı doğru zaman və məqsədlə etdi. O, oyunun ritmini hiss edirdi — nə vaxt sürətləndirmək, nə vaxt yavaşıtmaq lazım olduğunu bilirdi. Avropada beş qol fürsəti yaratmaq şansa bağlı deyil; bu, qərarların xəritəsidir.
Əlinə aldığı şüşə mükafat onun üçün simvoldur — ilk start, ilk zirvə gecəsi. Amma daha dəyərli mükafat səssizcə gəldi: komanda yoldaşlarının hörməti.
Bu, top “yanırmış” kimi gəldikdə belə onu istəmək cəsarətidir. Böyük oyunçu kimi hiss etdirmək budur.
Enzo Maresca-nın Chelsea-si üçün cinah oyunçuları sadəcə kənarda dayanıb ötürmə atmamalıdır. Onlar bağlayıcı elementlərdir. Dar sahələrdə top almalı, üçbucaq kombinasiyalar qurmalı, arxaya qaçışlarla rəqibin xətini pozmalıdırlar. Gittens bu “dil”i sürətlə öyrənir.
“Hələ uyğunlaşıram,” — dedi o. “Yeni komanda, yeni oyun stili, amma hər şey yolundadır.”
Bu uyğunlaşma meydanda aydın görünürdü:
Topu yalnız kənarda yox, yarıfəzada yarı döngədə qəbul edirdi.
Sağ cinah müdafiəçisi irəli çıxdıqda, o, daxilə hərəkət edərək boşluğu doldururdu.
Pivotun sıx pres altında olduğu anda üçüncü oyunçu kimi yardım edirdi.
Rəqibin arxasına sızanda, küncdən yox, daxilə dönərək kəsmə ötürmə üçün sahə açırdı.
Bunlar kiçik görünən, amma komandaya “böyüklük” verən fərqlərdir.
Ajax-a qarşı Chelsea-nin start heyəti bu mövsümün ən gənc komandası idi — orta yaş cəmi 22 il 163 gün. Bu, təkcə fakt deyil, baxış bucağıdır: bu komandaya baxmaq, potensialın necə formaya düşdüyünü izləməkdir.
Gittens bu gənc mozaikanın tərkib hissəsidir. Tyrique George oyuna daxil olub dərhal qol vurdu. Estevão Willian penalti qazandı və əsl ulduz kimi inamla tamamladı. Marc Guiu zərbə zonasında çevik hərəkətlə hesabı açdı. Jorrel Hato ikinci hissədə böyüdü, addımlarında yetkinlik hiss olundu.
Bu, layihə deyil — bu, bir gələcəyin doğuluş anıdır.
Gittens yayda Borussia Dortmund-dan gəldi. O, artıq böyük atmosferlərdə oynamağa, cəsur futbola alışmışdı. Dortmund oyunçularından risk almaq, press altında soyuqqanlı qalmaq, və xətti qıran ötürməni inadla cəhd etmək tələb edir. Bu vərdişlər formanı dəyişəndə yox olmur — daha da dərinləşir.
Chelsea-də ondan bir az fərqli şeylər istəyirlər — sahiblikdə intizam, kombinasiyalarda dəqiqlik, tempi idarə edən düşüncə. Amma əsas xammal eynidir: ilk toxunuş, ilk addım, ilk qərar.
Gittens bu keyfiyyətləri Londona gətirdi. İndi isə bu musiqinin notlarını öyrənir.
Komanda yoldaşlarının sözlərinə görə, onunla oynamaq asandır.
Bu, incə detallarda görünür:
Top gəlməmişdən əvvəl istiqaməti göstərir — beləliklə, növbəti qaçış vaxtında olur.
Topu aldığı sürətlə geri verir — kombinasiya ölmür.
Özünün toxunmadığı ağıllı qaçışa da sanki qol vurmuş kimi sevinir — çünki nə demək olduğunu anlayır.
“Bu, çox gənc, amma çox yaxşı kollektivdir. Hər kəs məşqdə çox çalışır, meydanda və meydandan kənarda bir-birinə hörmət edir. Mənim üçün çox pozitiv atmosferdir,” — deyə o əlavə etdi.
Bu, sadəcə sitat deyil — bu, komanda mədəniyyətidir.
Gittens-in oyunu detallarda gizli idi:
Topu almağa doğru bucaqda çıxaraq irəli ötürmə üçün açı açırdı.
Topu alarkən bədəni ilə rəqibi ekran kimi istifadə edirdi.
Zərbələri sürətli, yerə və uzaq küncə vururdu — ribaund imkanı yaradırdı.
Top itirəndə yalnız rəqibi deyil, ötürmə xəttini bağlayırdı.
Geniş ötürmələrdən sonra “şübhə koridoruna” qaçışlar edirdi — ötürməni etibarlı edirdi.
Bunlar məşqçi qeydlərində “böyük komandalar belə böyüyür” maddələridir.
Eden Hazard-ı ötüb keçmək hər klub üçün böyük xəbərdir. Amma bunu 21 yaşında, Çempionlar Liqasında etmək — heyranlıqdan simvola keçiddir. Hazard Chelsea-nin zərifliyinin və tempinin simvolu idi. Gittens isə onu təqlid etmədən, sadəcə doğru şeyləri təkrar-təkrar edərək öz yolunu açır.
Rekordlar sadəcə dayanacaqlardır. Amma bəziləri adların dəyəri ilə parlayır.
Hazard-ın kölgəsi altında doğulan bu işıq artıq öz şəklini tapır.
Bir parlaq gecə hekayə yaratmır. Növbəti oyunlarda rəqiblər onu izləyəcək, müdafiəçilər daha aqressiv olacaq, hakimlər bəzən yumşaq olmayacaq. Bu, oyunun qanunudur.
Amma cavab da onun öz əlindədir.
Gittens üçün növbəti addımlar:
Eyni niyyəti təkrarlamaq, amma eyni hərəkəti yox.
Cəsarəti balanslaşdırmaq — oyunun 20-ci dəqiqəsindəki risk, 80-ci dəqiqədəki kimi olmur.
Top gəlmədikdə də top istəməyə davam etmək — komanda yoldaşları bunu görür.
Zərbə və ötürmə variasiyalarını artırmaq — hərəkətdən sonra gizli ötürmələr, cəza meydançası üzərindən zərbələr.
Ən yaxşı cavab sükunətdədir: davamlı 7/10 oyunlar, hansı ki, 9/10-ları təsadüf yox, təbii göstərir.
Gittens-in komanda haqqında dedikləri səmimi səslənir:
“Hər kəs çox çalışır, hər kəs bir-birinə yaxın, meydanda və kənarda birlik var.”
Bu Chelsea iki yola gedə bilərdi: öyrənmənin yükü altında parçalanmaq, ya da öyrənməyi öz mükafatına çevirmək.
Onlar ikinci yolu seçib.
Bu, o zaman görünür ki, bir hücumçu qol vurub fasilədə əvəzlənir, amma dodaq büzmür.
Bu, 21 yaşlı bir oyunçu künc bayrağına top aparanda, şou yox, düzgün qərarı seçəndə görünür.
Bu, məşqdə gülüşlərin səmimi olduğu videolarda hiss olunur.
Sevinc və ciddiyyət düşmən deyil.
Chelsea bu balansı tapıb.
Chelsea-nin mövsümü sabitliyin incə xətlərində qərar tutacaq:
gənclər nə qədər tez ardıcıllıq tapacaq, rotasiya ritmi nə qədər qoruyacaq, və orta zonadakı amansızlıq nə qədər davamlı olacaq.
Gittens-in etibarlı cinah oyunçusuna çevrilməsi təkcə bir driblinq ustası qazanmaq deyil — sistemin aydınlaşmasıdır.
Cinah oyunçusu sabit olduqda:
Cinah müdafiəçisi nə vaxt irəli çıxacağını bilir.
Pivot rahatlıqla yarıfəzaya keçə bilir.
Hücumçu yaxın dirəyə qaçış edərkən, arxadan kəsilmə ötürməsinin gələcəyinə inanır.
Belə oyunçu statistikadan daha dəyərlidir — o, oyunu təxmin edilən, amma məğlubedilməz edir.
Azarkeşlərin bu gecədən sonra həyəcanlanmağa haqqı var. Amma sabah səssiz gecələrdə də eyni ipi qorumaq lazımdır.
Gənclər düz xətlə böyümür. İnam yalnız kubokdan gəlmir — səhv toxunuşdan sonra səslənən dəstəkdən gəlir. Stamford Bridge bu bağını Ajax-a qarşı hiss etdirdi — press qazanıldıqda alqışla, fədakar qaçışa görə təşəkkürlə, gənc oyunçu qoldan sonra meydanı silkələdikdə coşqu ilə.
Bu ipi dartmadan, amma buraxmadan saxlamaq — layihənin bir hissəsidir.
Gittens-in belə gecələri çox olacaq. Amma elə günlər də gələcək ki, rəqib müdafiəçi ilk üç dueldə qalib gələcək. Məsələ odu ki, növbəti hərəkət doğru olsun.
O, ən vacib cümləni sakitcə dedi:
“Hazırda çox yaxşı vaxtdır.”
Kulinariyada zarafatlar, məşqdən sonra gülüşlər, təcrübəli oyunçunun “problem yoxdur” baxışı… — bunlar önəmsiz deyil.
Bu, yanacaqdır.
Özünü komandaya aid hiss etdikdə, daha cəsarətli olursan, daha tez reaksiya verirsən, daha çox qaçırsan və hər səhv addımdan sonra təbəssümlə qayıdırsan.
Chelsea-də ilk Çempionlar Liqası startı həmişə böyük məsuliyyətlə gəlir. Klubun tarixi, təzyiqi, gözləntisi var.
Amma Gittens səhnəni güzgü kimi yox, kətan kimi gördü.
O, oynamaq üçün deyil, yaratmaq üçün meydanda idi.
Rəqəmlər yazacaq: 5 qol imkanı, ən çox driblinq, “Oyunun Ən Yaxşısı” mükafatı.
Amma yaddaş başqa şeyləri saxlayacaq — top almaq üçün qaçdığı hər dəfə açdığı bucaqları, 40 metr geriyə qaçıb komandasına dəstək olmasını, bədənini açaraq rəqibi çaşdırmasını…
Bunlar karyera tikililərinin kərpicləridir.
Jamie Gittens-in Chelsea üçün ilk Çempionlar Liqası startı sadəcə parlaq bir oyun deyildi — bu, uzun hekayənin ilk fəslidir.
O, topla cəsur, topsuz məsuliyyətli, və komandasının ritmini duyan idi.
O, klub əfsanəsini ötərək tarix yazdı — onu təqlid etməklə deyil, kiçik şeyləri davamlı doğru edərək.
O, sürətlə uyğunlaşır, ətrafındakı gənc komandanın enerjisini hiss edir və düzgün sözləri deməkdə haqlıdır, çünki doğru şeyləri edir.
Bir oyun hələ hekayə deyil.
Amma bəzən bir gecə sənə hekayənin konturunu göstərir.
Bu, məhz o gecə idi.
